Tελετή απονομής της Διαμνημόνευσης του "Αστέρα Αξίας και Τιμής" στα πληρώματα αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας, που συμμετείχαν στην "Επιχείρηση ΝΙΚΗ"

Τη Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2016, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας, Αντιπτέραρχος (Ι) Χρήστος Βαΐτσης υποδέχτηκε στο αμφιθέατρο της Σχολή Ικάρων (ΣΙ), στην Αεροπορική Βάση Δεκέλειας, τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, κ. Πάνο Καμμένο, στο πλαίσιο της τελετής απονομής της Διαμνημόνευσης του "Αστέρα Αξίας και Τιμής" στα πληρώματα αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας, που συμμετείχαν στην "Επιχείρηση ΝΙΚΗ", στη νήσο Κύπρο τον Ιούλιο 1974.

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεώτεροι, "Επιχείρηση Νίκη" είναι η κωδική ονομασία που δόθηκε σε μυστική στρατιωτική αποστολή της Ελλάδος την 21η προς 22α Ιουλίου 1974 προς την Κύπρο με σκοπό την αερομεταφορά καταδρομέων στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας. Η αποστολή χαρακτηρίσθηκε από τον διεθνή τύπο ως "αποστολή αυτοκτονίας". 

Μετά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, η άμυνα της Κύπρου ήταν σε δύσκολη θέση, όσες κινήσεις έγιναν για την αποτροπή της εισβολής είχαν αρνητική εξέλιξη. Παρ' όλα αυτά οι στρατιωτικές δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ και της Εθνικής Φρουράς Κύπρου είχαν περιορίσει τα αρχικά σχέδια του Τουρκικού στρατού. Την 21η Ιουλίου του 1974, αποφασίσθηκε η στρατιωτική επιχείρηση ενίσχυσης της άμυνας του αεροδρομίου της Λευκωσίας με την κωδική ονομασία "ΝΙΚΗ". Το σχέδιο της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταμεταφορά και απόβαση καταδρομέων με αεροσκάφη της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.

Η προετοιμασία έγινε στην αεροπορική βάση της Σούδας στην Κρήτη και περιλάμβανε :

20 αεροσκάφη Nord 2501D Noratlas

10 αεροσκάφη C-47 Dakota

Όλα τα αεροσκάφη ανήκαν στην 354η Μοίρα Μεταφορών "Πήγασος". Αυτά τα αεροσκάφη θα μετέφεραν και θα αποβίβαζαν στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας την Α'Μοίρα Καταδρομών με τον πλήρη οπλισμό της αποτελούμενη από 318 άνδρες.

Ο σχεδιασμός της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταφορά της Α' Μοίρας καταδρομέων κατά την διάρκεια της νύχτας - σε απόλυτη σιγή ασυρμάτου - πτήση σε χαμηλό ύψος - χωρίς συνοδεία μαχητικών- προσγείωση - αποβίβαση καταδρομέων - επιστροφή στην Σούδα.

Την 21η Ιουλίου και ώρα 22:35 η αποστολή ξεκίνησε με χρονικό περιορισμό μέχρι τα μεσάνυχτα. Μόνο όμως τα 15 αεροσκάφη Noratlas από τα 20 κατάφεραν να απογειωθούν στο χρονικό περιθώριο το οποίο προέβλεπε το σχέδιο, με αποτέλεσμα τα υπόλοιπα αεροσκάφη (5 Noratlas και 10 C-47) να παραμείνουν στο αεροδρόμιο της Σούδας. Κατά την διάρκεια της πτήσης και χωρίς φώτα πορείας για την αποφυγή εντοπισμού 2 από τα αεροσκάφη παρουσίασαν βλάβη με αποτέλεσμα την επιστροφή του ενός στην Κρήτη και την προσγείωση του δευτέρου "ΝΙΚΗ 13" στην Ρόδο.

Η προσγειώσεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας ξεκίνησαν στις 02:00 της 22ας Ιουλίου. 

Το "ΝΙΚΗ 1" ακούμπησε το διάδρομο της Λευκωσίας στις 01:55, το "ΝΙΚΗ 2" έπιασε στις 01:52. 

Μετά το "ΝΙΚΗ 2" προσγειώθηκε το "ΝΙΚΗ 3" το οποίο λόγω βλάβης στον έναν κινητήρα έφυγε από το ίχνος πτήσης του "ΝΙΚΗ 4".

Όμως από εδώ και πέρα ξεκινάει η τραγωδία της αποστολής , λόγω καθυστέρησης του ΑΕΔ να ενημέρωση τo ΓΕΕΦ και τα αντιαεροπορικά στοιχεία αποτελούμενα από τις 185η και 184η Μοίρες αντιαεροπορικών πολυβόλων και τα οποία φύλαγαν την περιοχή, δεν ενημερώθηκαν με αποτέλεσμα να θεωρήσουν ότι τα αεροσκάφη τα οποία πέταγαν ήταν εχθρικά.

Αμέσως άρχισαν έντονα αντιαεροπορικά πυρά τα οποία είχαν σαν αποτέλεσμα, το "ΝΙΚΗ 4" το οποίο βρισκόταν στο στάδιο προσγείωσης, να αρπάξει φωτιά και να συντριβή λίγα χιλιόμετρα από τον διάδρομο προσγείωσης. Το τραγικό αυτό λάθος - παράλειψη της αεράμυνας του αεροδρομίου κόστισε την απώλεια ζωής στους τέσσερις (4) αεροπόρους μέλη του πληρώματος, σε εικοσιεννέα (29) καταδρομείς και τον τραυματισμό έντεκα (11) ακόμη καταδρομέων. 

Το "ΝΙΚΗ 6" εβλήθη σε πολλαπλά σημεία της ατράκτου και σχεδόν χωρίς μηχανές και χάρη στις προσπάθειες των πιλότων του κατάφερε να προσγειωθεί. 

Τα υπόλοιπα αεροσκάφη προσγειώθηκαν με λιγότερες ζημιές.

Τελευταίο προσγειώθηκε το "ΝΙΚΗ 15" το οποίο και είχε απογειωθεί από την Σούδα με καθυστέρηση και παρά τις εντολές να μην εκτελέσει την αποστολή. 

Το "ΝΙΚΗ 14" έφτασε αφού είχε πλέον ξημερώσει και δεν προσγειώθηκε καθόλου, ακολούθησε τις εντολές και επέστρεψε πίσω στην Σούδα.

Όσα αεροσκάφη ήταν σε πτητική ικανότητα απογειώθηκαν για τη επιστροφή στην Ελλάδα ενώ τα υπόλοιπα καταστράφηκαν από τις φίλιες δυνάμεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας.

Στην τελετή παρευρέθηκαν, μεταξύ άλλων, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, Ναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης ΠΝ, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, Αντιστράτηγος Βασίλειος Τελλίδης, μέλη του κοινοβουλίου, εκπρόσωποι των Αρχηγών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, Ανώτατοι Αξιωματικοί της Πολεμικής Αεροπορίας, επίτιμοι Αρχηγοί των Ενόπλων Δυνάμεων, Σύλλογοι Αποφοίτων Παραγωγικών Σχολών και Ενώσεις Αποστράτων και Πεσόντων Αεροπόρων, αντιπροσωπείες της 354 Μοίρας Τακτικών Μεταφορών, της Σχολής Ικάρων και της Σχολής Τεχνικών Υπαξιωματικών Αεροπορίας, καθώς και συγγενείς των τιμώμενων Αξιωματικών της Πολεμικής Αεροπορίας.

Ο ΣΑΣΥΔΑ, επίσημα προσκεκλημένος, εκπροσωπήθηκε από τον Πρόεδρο κ. Γεώργιο Ρούσσο, το Γεν.Γραμματέα κ. Ηλία Ντούβλη και τον Κοσμήτορα κ. Φώτη Αμπλιανίτη.

Δείτε το video της εκδήλωσης